yargı

Ülkemizin polis ihtiyacını karşılamak, polis olmak isteyenleri belirli eğitimlerden geçirerek polislik mesleğine hazır hale getirmek adına merkezler kurulmuştur. Ülkemizde bulunan bu merkezler: POMEM, PMYO, PAEM adlandırılır. Bu merkezler hakkında kısa bir bilgi edinirsek:

• Polis Meslek Eğitim Merkezleri (POMEM) (Polis yetiştirir ve 6 ay eğitim verilir.)
• Polis Meslek Yüksekokulları (PMYO) (Polis yetiştirir ve 2 yıl eğitim verilir.)
• Polis Amirleri Eğitim Merkezi (PAEM) (Komiser yetiştirir ve 11 ay eğitim verilir.)

Ülkemizde polis olmak için geçerli şartlar POMEM, PMYO ve PAEM için ayrı ayrı belirlenmiştir. Bunlar sırasıyla şu şekilde izah edilebilir:

1)POLİSLİĞE GİREBİLMEK İÇİN ÖN SAĞLIK ŞARTLARI NELER OLMALIDIR?

Polislik için bahsedilen ön sağlık şartları Emniyet Teşkilatı Sağlık Şartları Yönetmeliğinde belirtilmektedir. Bu sağlık şartlarının en yüzeysel ve fiziksel olanları dış görünüşte önem arz eden birtakım ölçütlerdir. Ancak bunların yanında teşhis konulmuş olan hastalıklar polisliğe alınacak olan öğrencilerde değerlendirilmeye alınır. Bu hastalıklar tıbbi olarak kategorize edilmiş ve yine sözü geçen yönetmelikte bahsedilmiştir.

2)GÖĞÜS HASTALIKLARINDA ARANAN ŞARTLAR NELERDİR?

Göğüs hastalıkları için aranan şartlar 04.08.2003 Resmî Gazete tarihli ve 25189 Resmî Gazete sayılı Emniyet Sağlık Şartları Yönetmeliğinde belirtilmiştir.

Görüldüğü üzere Emniyet Sağlık Şartları Yönetmeliğinde göğüs hastalıkları 5. Bölüm A, B, C ve D ve E başlıkları altında incelenmiş olup, belirli şartlarda göğüs hastalıkları; POMEM, PMYO ve PAEM öğrencisi olmaya engel iken bazı şartlarda ise değildir.

3)SAĞLIK ŞARTLARINDAN DOLAYI İLİŞİĞİ KESİLEN ADAYIN AÇACAĞI DAVADA GÖREVLİ MAHKEME NERESİDİR?

Polis Amirleri Eğitimi Merkezi (PAEM), Polis Meslek Eğitim Merkezleri (POMEM) ve Polis Meslek Yüksekokulları (PMYO) yönetmeliklerinde sağlık kurulu raporu olumsuz olan adaylar 2577 sayılı ve 20/1/1982 Resmî Gazete tarihli İdari Yargılama Usulü Kanununa göre idare mahkemesine yürütme durdurma istemli iptal davası açmalıdır.

4)SAĞLIK ŞARTLARINDAN DOLAYI İLİŞİĞİ KESİLEN ADAYIN AÇACAĞI DAVADA YETKİLİ MAHKEME NERESİDİR?

Sağlık şartlarından dolayı ilişiği kesilen adayın açacağı dava 2577 sayılı ve 20/1/1982 Resmî Gazete tarihli İdari Yargılama Usulü Kanununun 32. maddesinin birinci fıkrasına göre “İdari Davalarda Genel Yetki başlığı altında” şu şekilde belirtilmektedir:

Madde 32 – 1. Göreve ilişkin hükümler saklı kalmak şartıyla bu Kanunda veya özel kanunlarda yetkili idare mahkemesinin gösterilmemiş olması halinde, yetkili idare mahkemesi, dava konusu olan idari işlemi veya idari sözleşmeyi yapan idari merciin bulunduğu yerdeki idare mahkemesidir.

Buna göre mevcut idari merciin olacağı yer ezcümle PAEM, PMYO ve POMEM kurumlarının bulunduğu şehirdeki idare mahkemesi ilişiği kesilen adayın açacağı davada yetkili mahkemedir.

5)DAVA AÇMA SÜRESİ NEDİR?

Polis Amirleri Eğitimi Merkezi (PAEM), Polis Meslek Eğitim Merkezleri (POMEM) ve Polis Meslek Yüksekokulları (PMYO) kazanan fakat eğitim gördüğü esnada sevk edildiği hastane raporları sonucu ilişikleri kesilen ve “POMEM öğrencisi olamaz, PMYO öğrencisi olamaz.” kararı verilen bir polis öğrencisi vardır. Bu şekilde “POMEM öğrencisi olamaz” veya “PMYO öğrencisi olamaz” şeklinde rapor alan adaylar 2577 sayılı ve 20/1/1982 Resmî Gazete tarihli İdari Yargılama Usulü Kanununa göre 60 gün içinde, İdare Mahkemesine, yürütme durdurma istemli iptal davası açmalıdır. Bu süre hak düşürücü süredir. Geçirilmesi durumunda dava açma hakkı son bulur.

6)YÜRÜTMENİN DURDURULMASI ŞARTLARI NELERDİR?

İdari yargılamada yürütmenin durdurulmasına karar verilebilmesi için şu şartların gerçekleşmiş olması gerekir:

• İdari işlemin uygulanması halinde telafisi güç veya imkânsız zararlar doğmalıdır.
• İdari işlemin açıkça hukuka aykırı olması gerekir.
• Yürütmeyi durdurma kararı verilmesinin davacı tarafından istenmesi gerekir.
• Davalı idarenin savunmasının alınması gerekir veya savunma süresinin geçmesi gerekir. Ancak uygulanmakla etkisi tükenecek olan idari işlemler hakkında yürütmeyi durdurma kararı idarenin savunması alınmadan verilebilir. Ancak kamu görevlileri hakkında tesis edilen arama, naklen atama, görev ve unvan değişikliği, geçici veya sürekli görevlendirmelere ilişkin idari işlemler, uygulanmakla etkisi tükenecek olan idari işlemlerden sayılmaz.
• Yürütmenin durdurulması kararı teminat karşılığında verilir. Ancak durumun gereklerine göre teminat aranmayadabilir.
• Olağanüstü hallerde, kanunla yürütmenin durdurulması kararı verilmesi sınırlanabilir (AY m.125/6.)

Yukarıda sayılan şartların gerçekleşmesi halinde yürütmeyi durdurma kararı verip vermemek mahkemenin takdirindedir. Yürütmeyi durdurma kararı verilebilmesi için gereken koşullar sağlansa bile mahkeme yürütmeyi durdurma kararı vermek zorunda değildir. Yürütmeyi durdurma kararı gerekçeli olarak verilmektedir. Gerekçede ise idari işlemin hangi gerekçelerle hukuka aykırı olduğu veya olmadığı ve işlemin uygulanması halinde doğacak telafisi güç veya imkânsız zararların neler olduğunun belirtilmesi zorunludur.

7)GÖĞÜS HASTALIKLARINA İLİŞKİN EMSAL KARARLAR

Danıştay 8. Daire Başkanlığı         2020/2207 E.  ,  2022/3672 K. “Polis Meslek Eğitim Merkezi (POMEM) Müdürlüğü’ne 27/08/2018 tarihinde öğrenci kaydı yapılan davacı tarafından sağlık şartlarını taşımadığından bahisle ilişiğinin kesilmesine ilişkin işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi’nce verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; davacının Karaman POMEM’e … dönemde planlamasının yapıldığı ve sevk edildiği Ankara Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nce düzenlenen “Klinik Bulgular: 24 Y erkek 2017 Ağustos ayında tüberküloza bağlı tedavi almış ve plevrada kalınlaşma ve ampiyem nedeni ile 2 kez tüp torakostomi ve dekotikasyon operasyonu (torakotomi uygulanmış) olmuş. Ss doğal, sat. %98 pa akc grf sağ konstafernik sinüz künt, sağ diafra kubbesi düzleşmiş. Sft:fev1:97 fvc:96 oran:85 (normal); Tanı: Geçirilmiş tüberküloz plöreziye bağlı tüp torakostomi ve dekotikasyon operasyonu; Karar: Tüp torakostomi, dekotikasyon operasyonu ETSŞY EK-3-5-A-2-c’ye göre POMEM öğrencisi olamaz.” şeklindeki … tarih ve … sayılı Sağlık Kurulu Raporuna istinaden davacının okulla ilişiğinin kesildiği, uyuşmazlıkta, Mahkemenin 27/02/2019 tarihli ara kararıyla, davacının sevk edildiği hakem hastane olarak belirlenen Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nce düzenlenen … tarih ve … sayılı Sağlık Kurulu Raporunda; “… Hasta Sanatoryumda da değerlendirilmiş, aktif akciğer tüberkülozu saptanmamış. Ancak torakotomi geçirmiş olması nedeniyle; ETSŞY’ne göre POMEM öğrencisi olamaz.” şeklinde görüş bildirildiği, bu durumda, davacının POMEM ile ilişiğinin kesilmesine ilişkin işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesince; 3.1.2018 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Emniyet Teşkilatı Sağlık Şartları Yönetmeliği’ne ekli “Göğüs Hastalıkları/ Göğüs Cerrahisi” başlıklı Ek-3-5-A. maddesinde “Bu sisteme ait kronik hastalığı, sürekli diyet veya ilaç tedavisiyle kontrol altında tutulmayı gerektirecek bir hastalığı, organ ve sitem fonksiyonlarını etkileyen bir hastalığı, sakatlığı olanlar ile doğuştan (konjenital) veya sonradan (cerrahi-travmatik) organ eksikliği veya organ yokluğu olanlar (aşağıdaki istisna maddeler hariç) öğrenciliğe kabul edilmezler….. Spontan pnömatoraks, geçirilmiş spontan pnömatoraks ve geçirilmiş tüp torakostomi öğrenciliğe engeldir….Göğüs kafesinin açıldığı cerrahi girişimler (torakotomi, sternotomi ve diğer) öğrenciliğe engeldir. hükmüne yer verildiği, dava konusu işlemin tesis olunduğu tarihten sonra yürürlüğe giren ve davacının sağlık koşulları itibariyle lehine kabul edilebilecek hükümler içeren 29/09/2019 tarihli Emniyet Teşkilatı Sağlık Şartlarında Değişiklik Yapan Yönetmeliğin (ETSŞY) Ek-3-5-B-6/c maddesinde “Torakotomi vela sternotomi ameliyatlarının sekelleri”nin POMEM öğrenciliğine engel olduğu, Ek-3-5-A-2-c maddesinde ise ” organ veya doku kaybına neden olmamak, anatomik bütünlüğü bozmamak, organ ve sistem fonksiyonlarında kayba neden olmamak koşuluyla, bu patolojilerin boyutundan bağımsız olmak üzere, başarılı cerrahi girişimleri veya başarılı perkütan girişimleri sağlam kabul edilir” hükmü bulunduğu, davacının POMEM sınavlarında başarılı olarak Karaman Polis Meslek Eğitim Merkezi Müdürlüğüne 22. dönemde planlamasının yapıldığı ve sevk edildiği Ankara Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nce düzenlenen “Klinik Bulgular: 24 Y erkek 2017 Ağustos ayında tüberküloza bağlı tedavi almış ve plevrada kalınlaşma ve ampiyem nedeni ile 2 kez tüp torakostomi ve dekotikasyon operasyonu (torakotomi uygulanmış) olmuş. Ss doğal, sat. %98 pa akc grf sağ konstafernik sinüz künt, sağ diafra kubbesi düzleşmiş. Sft:fev1:97 fvc:96 oran:85 (normal); Tanı: Geçirilmiş tüberküloz plöreziye bağlı tüp torakostomi ve dekotikasyon operasyonu; Karar: Tüp torakostomi, dekotikasyon operasyonu ETSŞY EK-3-5-A-2-c’ye göre POMEM öğrencisi olamaz.” şeklindeki … tarih ve … sayılı Sağlık Kurulu Raporuna istinaden davacının Emniyet Teşkilatı Sağlık Şartları Yönetmeliği Ek-3-5-A’da yer alan sağlık şartlarını taşımadığından bahisle POMEM öğrencisi olamayacağına karar verilerek okulla ilişiğinin kesilmesi üzerine bakılmakta olan davanın açıldığı, mahkemece davacının ilişiğinin kesilmesine sebebiyet veren sağlık koşulunu taşıyıp taşımadığını tespit için 27/02/2019 tarihli ara karar ile hakem hastaneye sevkine karar verildiği, hakem hastane olarak belirlenen Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nce düzenlenen … tarih ve … sayılı Sağlık Kurulu Raporunda; “… Hasta Sanatoryumda da değerlendirilmiş, aktif akciğer tüberkülozu saptanmamış. Ancak torakotomi geçirmiş olması nedeniyle; Emniyet Teşkilatı Sağlık Şartları Yönetmeliğine göre Ek-3-5-A-2-c maddesine girer. Polis Meslek Eğitim Merkezi öğrencisi olamaz.” şeklinde görüş bildirildiği, bildirilen bu görüş doğrultusunda davacının ilgili yönetmelik hükmünde belirtilen sağlık şartını taşımadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verildiği, olayda, davacının POMEM öğrenciliğinden iliğinin kesilmesine sebebiyet veren hususla ilgili olarak 29/09/2019 tarihli Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren Emniyet Teşkilatı Sağlık Şartlarında Değişiklik Yapan Yönetmelik hükümlerinde değişikliğe gidildiği nazara alınarak 22/11/2019 tarihli ara karar ile Dairece hakem hastane olarak belirlenen Ankara Şehir Hastanesinden ” yönetmelikte yapılan değişiklikler göz önünde bulundurularak oluşan bu yeni hukuki duruma göre davacının mevcut sağlık durumu ile POMEM öğrencisi olup olamayacağı hususlarında açıklayıcı bir sağlık kurulu raporu hazırlanarak Daireye gönderilmesinin istenilmesine” karar verildiği, ara karar üzerine anılan hastane tarafından düzenlenen 11/12/2019 tarih ve 5035 numaralı rapor ile “davacının ETSŞYye göre ek-3, 5-A-2-c dilimine uyar. POMEM öğrencisi olur.” şeklinde görüş bildirildiği, bu durumda, davacının mevcut sağlık durumuyla 29/09/2019 tarihli Emniyet Teşkilatı Sağlık Şartları Yönetmeliğine ek-3-5-A-2-c maddesinde belirtilen sağlık koşulunu taşıdığı sonucuna varıldığından, sağlık şartını taşımadığından bahisle Polis Meslek Eğitim Merkezinden ilişiğinin kesilmesine ilişkin işlemde hukuka uygunluk, aksi yöndeki mahkeme kararında ise hukuki isabet görülmediği gerekçesiyle, davacının istinaf başvurusunun kabulüne, başvuruya konu mahkeme kararının kaldırılmasına; dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.