Ülkemizin polis ihtiyacını karşılamak, polis olmak isteyenleri belirli eğitimlerden geçirerek polislik mesleğine hazır hale getirmek adına merkezler kurulmuştur. Ülkemizde bulunan bu merkezler: POMEM, PMYO, PAEM adlandırılır. Bu merkezler hakkında kısa bir bilgi edinirsek:
- Polis Meslek Eğitim Merkezleri (POMEM) (Polis yetiştirir ve 6 ay eğitim verilir.)
- Polis Meslek Yüksekokulları (PMYO) (Polis yetiştirir ve 2 yıl eğitim verilir.)
- Polis Amirleri Eğitim Merkezi (PAEM) (Komiser yetiştirir ve 11 ay eğitim verilir.)
Ülkemizde polis olmak için geçerli şartlar POMEM, PMYO ve PAEM için ayrı ayrı belirlenmiştir. Bunlar sırasıyla şu şekilde izah edilebilir:
1)POLİSLİĞE GİREBİLMEK İÇİN ÖN SAĞLIK ŞARTLARI NELER OLMALIDIR?
Polislik için bahsedilen ön sağlık şartları Emniyet Teşkilatı Sağlık Şartları Yönetmeliğinde belirtilmektedir. Bu sağlık şartlarının en yüzeysel ve fiziksel olanları dış görünüşte önem arz eden birtakım ölçütlerdir. Ancak bunların yanında teşhis konulmuş olan hastalıklar polisliğe alınacak olan öğrencilerde değerlendirilmeye alınır. Bu hastalıklar tıbbi olarak kategorize edilmiş ve yine sözü geçen yönetmelikte bahsedilmiştir.
2)DAHİLİYE KATEGORİSİNE GİREN HASTALIKLARDA ARANAN ŞARTLAR NELERDİR?
Dahiliye kategorisine giren hastalıklarda aranan şartlar 04.08.2003 Resmî Gazete tarihli ve 25189 Resmî Gazete sayılı Emniyet Sağlık Şartları Yönetmeliğinde belirtilmiştir.
Görüldüğü üzere Emniyet Sağlık Şartları Yönetmeliğinde dahiliye kategorisine giren hastalıklar 1.Bölümde A, B, C ve D ve E başlıkları altında incelenmiş olup, belirli şartlarda dahiliye hastalıkları; POMEM, PMYO ve PAEM öğrencisi olmaya engel iken bazı şartlarda ise değildir. Bunların içinde anemi hastalığı da incelenmektedir.
3)SAĞLIK ŞARTLARINDAN DOLAYI İLİŞİĞİ KESİLEN ADAYIN AÇACAĞI DAVADA GÖREVLİ MAHKEME NERESİDİR?
Polis Amirleri Eğitimi Merkezi (PAEM), Polis Meslek Eğitim Merkezleri (POMEM) ve Polis Meslek Yüksekokulları (PMYO) yönetmeliklerinde sağlık kurulu raporu olumsuz olan adaylar 2577 sayılı ve 20/1/1982 Resmî Gazete tarihli İdari Yargılama Usulü Kanununa göre idare mahkemesine yürütme durdurma istemli iptal davası açmalıdır.
4)SAĞLIK ŞARTLARINDAN DOLAYI İLİŞİĞİ KESİLEN ADAYIN AÇACAĞI DAVADA YETKİLİ MAHKEME NERESİDİR?
Sağlık şartlarından dolayı ilişiği kesilen adayın açacağı dava 2577 sayılı ve 20/1/1982 Resmî Gazete tarihli İdari Yargılama Usulü Kanununun 32. maddesinin birinci fıkrasına göre “İdari Davalarda Genel Yetki başlığı altında” şu şekilde belirtilmektedir:
Madde 32 – 1. Göreve ilişkin hükümler saklı kalmak şartıyla bu Kanunda veya özel kanunlarda yetkili idare mahkemesinin gösterilmemiş olması halinde, yetkili idare mahkemesi, dava konusu olan idari işlemi veya idari sözleşmeyi yapan idari merciin bulunduğu yerdeki idare mahkemesidir.
Buna göre mevcut idari merciin olacağı yer ezcümle PAEM, PMYO ve POMEM kurumlarının bulunduğu şehirdeki idare mahkemesi ilişiği kesilen adayın açacağı davada yetkili mahkemedir.
5)DAVA AÇMA SÜRESİ NEDİR?
Polis Amirleri Eğitimi Merkezi (PAEM), Polis Meslek Eğitim Merkezleri (POMEM) ve Polis Meslek Yüksekokulları (PMYO) kazanan fakat eğitim gördüğü esnada sevk edildiği hastane raporları sonucu ilişikleri kesilen ve “POMEM öğrencisi olamaz, PMYO öğrencisi olamaz.” kararı verilen bir polis öğrencisi vardır. Bu şekilde “POMEM öğrencisi olamaz” veya “PMYO öğrencisi olamaz” şeklinde rapor alan adaylar 2577 sayılı ve 20/1/1982 Resmî Gazete tarihli İdari Yargılama Usulü Kanununa göre 60 gün içinde, İdare Mahkemesine, yürütme durdurma istemli iptal davası açmalıdır. Bu süre hak düşürücü süredir. Geçirilmesi durumunda dava açma hakkı son bulur.
6)YÜRÜTMENİN DURDURULMASI ŞARTLARI NELERDİR?
İdari yargılamada yürütmenin durdurulmasına karar verilebilmesi için şu şartların gerçekleşmiş olması gerekir:
- İdari işlemin uygulanması halinde telafisi güç veya imkânsız zararlar doğmalıdır.
- İdari işlemin açıkça hukuka aykırı olması gerekir.
- Yürütmeyi durdurma kararı verilmesinin davacı tarafından istenmesi gerekir.
- Davalı idarenin savunmasının alınması gerekir veya savunma süresinin geçmesi gerekir. Ancak uygulanmakla etkisi tükenecek olan idari işlemler hakkında yürütmeyi durdurma kararı idarenin savunması alınmadan verilebilir. Ancak kamu görevlileri hakkında tesis edilen arama, naklen atama, görev ve unvan değişikliği, geçici veya sürekli görevlendirmelere ilişkin idari işlemler, uygulanmakla etkisi tükenecek olan idari işlemlerden sayılmaz.
- Yürütmenin durdurulması kararı teminat karşılığında verilir. Ancak durumun gereklerine göre teminat aranmayadabilir.
- Olağanüstü hallerde, kanunla yürütmenin durdurulması kararı verilmesi sınırlanabilir (AY m.125/6.)
- Yukarıda sayılan şartların gerçekleşmesi halinde yürütmeyi durdurma kararı verip vermemek mahkemenin takdirindedir. Yürütmeyi durdurma kararı verilebilmesi için gereken koşullar sağlansa bile mahkeme yürütmeyi durdurma kararı vermek zorunda değildir. Yürütmeyi durdurma kararı gerekçeli olarak verilmektedir. Gerekçede ise idari işlemin hangi gerekçelerle hukuka aykırı olduğu veya olmadığı ve işlemin uygulanması halinde doğacak telafisi güç veya imkânsız zararların neler olduğunun belirtilmesi zorunludur.
7) DAHİLİYE KATEGORİSİNE GİREN ANEMİ HASTALIĞINA İLİŞKİN EMSAL KARARLAR
Danıştay 8. Daire Başkanlığı 2020/597 E. , 2022/3739 K. 24 Nisan-04 Mayıs ve 19-30 Haziran 2018 tarihleri arasında Polis Meslek Eğitim Merkezleri Giriş Yönetmeliği çerçevesinde yapılan Polis Meslek Eğitim ve Seçme Sınavı’nda başarılı olmasını müteakip Aksaray Şehit Önder Güzel Polis Meslek Eğitim Merkezi Müdürlüğü’ne geçici kaydı yapılan davacının, Emniyet Teşkilatı Sağlık Şartları Yönetmeliği’nin 17 ve 18’inci maddeleri gereği sevk edildiği Aksaray Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nin 06.09.2018 tarih ve 259 sayılı Sağlık Kurulu Raporu’nda; Hematoloji hanesinde; “Hemaglobin:10 Anemi Mevcut”, Göz Hanesinde; “görme:sağ:tam Bio:doğal Arka Subkopsüler Katarkt F: Doğal Sol:arka Subkopsüler Katarkt”, Karar; POMEM öğrencisi olamaz” yönünde karar verildiği, sonuç olarak, mevcut sağlık durumu Emniyet Teşkilatı Sağlık Şartları Yönetmeliği Ek-3-1-A ve Ek-3-7-A’ya uymadığından POMEM öğrencisi olamayacağına karar verildiği ve davacının Polis Meslek Eğitim Merkezi Müdürlüğü ile ilişiğinin kesildiği anlaşılmaktadır.
. …. İdare Mahkemesince verilen …tarih ve E:…, K:…sayılı kararında; Mahkemenin 27/11/2018 tarihli kararıyla Ankara Dışkapı Eğitim ve Araştırma Hastanesi’ne sevkinin yapılarak Emniyet Teşkilatı Sağlık Şartları Yönetmeliği’nde belirtilen sağlık şartlarını taşıyıp taşımadığının saptanmasına karar verildiği, Hastanece düzenlenen …tarih ve …sayılı raporda; “Emniyet Teşkilatı Sağlık Şartları Yönetmeliğ göre EK-3-7A-3 VE 7A-2C POMEM Öğrencisi Olmaz” yönünde karar verildiği; bu durumda, davacının hakem hastane olarak sevk edildiği Ankara Dışkapı Eğitim ve Araştırma Hastanesi Sağlık Kurulunca düzenlenen raporla sağlık şartları yönünden Polis Meslek Eğitim Merkezi öğrencisi olamayacağı ortaya konulduğu, sağlık şartları nedeniyle davacı hakkında yapılan değerlendirme sonucunda “POMEM Öğrencisi Olamaz” şeklinde tesis edilen dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı bulunmadığı gerekçesiyle iptaline karar verilmiştir….Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu Mahkeme kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davacı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir. 03.01.2018 tarihli Emniyet Teşkilatı Sağlık Şartları Yönetmeliği’nin dava konusu işlemin tesis edildiği tarihte yürürlükte olan halinde; “Katarakt ve katarakt cerrahisi, psödofaki öğrenciliğe engel” iken, bahsi geçen Yönetmelikte yapılan 29.09.2019 tarihli değişiklik ile “İzole, periferik ve noktasal olan katarakt sağlam kabul edilir.” hükmü getirilmiştir.Mevzuattaki değişiklik çerçevesinde davacının yeniden hakem hastaneye sevkinin sağlanması ve buradan alınacak rapor ve görüş ile dosyadaki diğer bilgi ve belgeler dikkate alınarak uyuşmazlığın esası hakkında yeniden karar verilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmış olup, temyiz istemine konu Bölge İdare Mahkemesi kararında bu yönüyle hukuki isabet görülmemiştir. Açıklanan nedenlerle 2577 sayılı Kanun’un 49. maddesine uygun bulunan temyiz isteminin kabulüne, …Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesinin …gün ve E:…, K:…sayılı kararının bozulmasına karar verildi.