ÇARŞI VE MAHALLE BEKÇİLİĞİNE ALIM VE GENEL OLARAK SAĞLIK ŞARTLARI
Genel kolluk kuvvetlerine yardımcı olmak üzere, emniyet ve jandarma teşkilatları bünyesinde silahlı bir kolluk olarak çarşı ve mahalle bekçileri istihdam edilir.
Çarşı ve mahalle bekçileri, görevli oldukları mülki sınırlar içerisinde halkın istirahat, sağlık ve selametini sağlamakla görevli ve yetkilidir.
Çarşı ve mahalle bekçisi olarak istihdam edileceklerde; 14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 48 inci maddesinde sayılan genel şartlar ile İçişleri Bakanlığınca çıkarılan yönetmelikle belirlenen eğitim, yaş, sağlık ve fiziki yeterlilik gibi özel şartlar aranır.
1)ÇARŞI ve MAHALLE BEKÇİLİĞİ İÇİN ÖN SAĞLIK ŞARTLARI NELER OLMALIDIR?
Çarşı ve Mahalle Bekçiliği için bahsedilen ön sağlık şartları Emniyet Teşkilatı Sağlık Şartları Yönetmeliğinde belirtilmektedir. Bu sağlık şartlarının en yüzeysel ve fiziksel olanları dış görünüşte önem arz eden birtakım ölçütlerdir. Ancak bunların yanında teşhis konulmuş olan hastalıklar da Bekçiliğe alınacak olan öğrencilerde değerlendirilmeye alınır. Bu hastalıklar tıbbi olarak kategorize edilmiş ve yine sözü geçen yönetmelikte bahsedilmiştir.
2)GÖZ HASTALIKLARINDA ARANAN ŞARTLAR NELERDİR?
Göz hastalıkları için aranan şartlar 04.08.2003 Resmî Gazete tarihli ve 25189 Resmî Gazete sayılı Emniyet Sağlık Şartları Yönetmeliğinde belirtilmiştir.
Görüldüğü üzere Emniyet Sağlık Şartları Yönetmeliğinde göz hastalıkları 7. Bölüm A, B, C ve D ve E başlıkları altında incelenmiş olup, belirli şartlarda göz hastalıkları; Çarşı ve Mahalle Bekçisi olmaya engel iken bazı şartlarda ise değildir.
3)SAĞLIK ŞARTLARINDAN DOLAYI İLİŞİĞİ KESİLEN ADAYIN AÇACAĞI DAVADA GÖREVLİ MAHKEME NERESİDİR?
Sağlık kurulu raporu olumsuz olan adaylar 2577 sayılı ve 20/1/1982 Resmî Gazete tarihli İdari Yargılama Usulü Kanununa göre idare mahkemesine yürütme durdurma istemli iptal davası açmalıdır.
4)SAĞLIK ŞARTLARINDAN DOLAYI İLİŞİĞİ KESİLEN ADAYIN AÇACAĞI DAVADA YETKİLİ MAHKEME NERESİDİR?
Sağlık şartlarından dolayı ilişiği kesilen adayın açacağı dava 2577 sayılı ve 20/1/1982 Resmî Gazete tarihli İdari Yargılama Usulü Kanununun 32. maddesinin birinci fıkrasına göre “İdari Davalarda Genel Yetki başlığı altında” şu şekilde belirtilmektedir:
Madde 32 – 1. Göreve ilişkin hükümler saklı kalmak şartıyla bu Kanunda veya özel kanunlarda yetkili idare mahkemesinin gösterilmemiş olması halinde, yetkili idare mahkemesi, dava konusu olan idari işlemi veya idari sözleşmeyi yapan idari merciin bulunduğu yerdeki idare mahkemesidir.
Buna göre mevcut idari merciin olacağı yer ezcümle Bekçilik kurumlarının bulunduğu şehirdeki idare mahkemesi ilişiği kesilen adayın açacağı davada yetkili mahkemedir.
5)DAVA AÇMA SÜRESİ NEDİR?
Çarşı ve Mahalle Bekçiliği sınavında başarılı olan fakat eğitim gördüğü esnada sevk edildiği hastane raporları sonucu ilişikleri kesilen ve “Bekçi olamaz.” şeklinde rapor alan adaylar 2577 sayılı ve 20/1/1982 Resmî Gazete tarihli İdari Yargılama Usulü Kanununa göre 60 gün içinde, İdare Mahkemesine, yürütme durdurma istemli iptal davası açmalıdır. Bu süre hak düşürücü süredir. Geçirilmesi durumunda dava açma hakkı son bulur.
6)YÜRÜTMENİN DURDURULMASI ŞARTLARI NELERDİR?
İdari yargılamada yürütmenin durdurulmasına karar verilebilmesi için şu şartların gerçekleşmiş olması gerekir:
⦁ İdari işlemin uygulanması halinde telafisi güç veya imkânsız zararlar doğmalıdır.
⦁ İdari işlemin açıkça hukuka aykırı olması gerekir.
⦁ Yürütmeyi durdurma kararı verilmesinin davacı tarafından istenmesi gerekir.
⦁ Davalı idarenin savunmasının alınması gerekir veya savunma süresinin geçmesi gerekir. Ancak uygulanmakla etkisi tükenecek olan idari işlemler hakkında yürütmeyi durdurma kararı idarenin savunması alınmadan verilebilir. Ancak kamu görevlileri hakkında tesis edilen arama, naklen atama, görev ve unvan değişikliği, geçici veya sürekli görevlendirmelere ilişkin idari işlemler, uygulanmakla etkisi tükenecek olan idari işlemlerden sayılmaz.
⦁ Yürütmenin durdurulması kararı teminat karşılığında verilir. Ancak durumun gereklerine göre teminat aranmayadabilir.
⦁ Olağanüstü hallerde, kanunla yürütmenin durdurulması kararı verilmesi sınırlanabilir (AY m.125/6.)
Yukarıda sayılan şartların gerçekleşmesi halinde yürütmeyi durdurma kararı verip vermemek mahkemenin takdirindedir. Yürütmeyi durdurma kararı verilebilmesi için gereken koşullar sağlansa bile mahkeme yürütmeyi durdurma kararı vermek zorunda değildir. Yürütmeyi durdurma kararı gerekçeli olarak verilmektedir. Gerekçede ise idari işlemin hangi gerekçelerle hukuka aykırı olduğu veya olmadığı ve işlemin uygulanması halinde doğacak telafisi güç veya imkânsız zararların neler olduğunun belirtilmesi zorunludur.
7)GÖZ HASTALIKLARINA İLİŞKİN EMSAL KARARLAR
Danıştay 8. Daire Başkanlığı 2020/3069 E. , 2022/4145 K.
İdare Mahkemesince, davacı göz hastalıkları yönünden sağlık şartlarını taşıyıp taşımadığının tespit edilebilmesi amacıyla, ilk olarak 16/06/2017 tarihli ara kararı ile Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesine sevk edilmiş, ilgili hastanece düzenlenen … tarih ve …sayılı sağlık kurulu raporunda; “……..pentacam posterior elevasyon haritasında bileteral ektazi keratokonus ile uyumludur. Emniyet Teşkilatı Sağlık Şartları Yönetmeliği’nin IV göz hastalıkları A dilimi 1. maddesine göre Polis Amirleri Eğitim Merkezi öğrencisi olamaz” ibarelerine yer verilmesi üzerine, İdare Mahkemesince davacının yürütmenin durdurulması isteminin reddine karar verilmiştir. Yürütmenin durdurulması kararına karşı davacı tarafından itiraz edilmesi üzerine … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince, davacının dilekçesinde lazer ameliyatı geçirdiğini, bu durumun da PAEM öğrencisi olmaya engel olmadığı ileri sürülmüş olduğundan, davacının Emniyet Teşkilatı Sağlık Şartları Yönetmeliğin hangi maddesi nedeniyle öğrencilikle ilişiği kesilmişse, bu hüküm açıkca belirtilmek suretiyle, anılan hükme dayalı olarak PAEM öğrencisi olup olmayacağı konusunda açıklık getiren bir ek rapor istenilmeden verilen yürütmenin durdurulması isteminin reddi yolundaki kararda hukuki isabet bulunmadığı gerekçesiyle itirazın kabulü karar verilmiştir…. Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince verilen karar üzerine … İdare Mahkemesince 12/07/2018 tarihli ara kararı ile davacının talimat yoluyla belirlenecek bir hakem hastaneye sevkinin sağlanarak, yapılacak muayene ve tetkikler sonucu Polis Amirleri Eğitim Merkezi öğrencisi olup olamayacağına ilişkin verilecek raporun gönderilmesi Rize İdare Mahkemesinden istenmiş olup, Recep Tayyip Erdoğan Eğitim Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi tarafından düzenlenen … tarihli ve … sayılı raporda; ” …..topografide her iki gözde suspect keratokonus mevcuttur. 04/08/2003 tarih ve 25189 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Emniyet Teşkilatı Sağlık Şartları Yönetmeliğine göre EK-3-IV-A PAEM öğrencisi olur…” ibaresine yer verilmesi üzerine … İdare Mahkemesince dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bu durumda, yukarıda belirtilen raporlar arasında çelişki bulunduğundan davacının hakem hastaneye sevk edilerek durumunun dava konusu işlemin tesis edildiği dönemde yürürlükte bulunan 04/08/2003 tarih ve 25189 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Emniyet Teşkilatı Sağlık Şartları Yönetmeliği 03/01/2018 tarih ve 30290 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Emniyet Teşkilatı Sağlık Şartları Yönetmeliği ile bu Yönetmeliğin eklerinde yapılan 29/09/2019 tarihli değişiklikler dikkate alınarak yeniden değerlendirilerek Polis Amirleri Eğitim Merkezi öğrencisi olup olamayacağı ile ilgili bir karar verilmesi gerektiğinden … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin temyize konu kararında hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Öte yandan, dava konusu işlemin hukuka uygun olup olmadığı yolunda yargısal denetim yapılırken, bir başka anlatımla davacının öğrenciliğe kabulüne engel sağlık problemi olup olmadığı yolundaki tespitin gerekli olduğu durumlarda, Mahkemelerin bulundukları il merkezinde bulunan adli tıp kurumu, tam teşekküllü devlet hastanesi veya üniversite hastanelerini seçmeleri esastır. Bu nedenlerle temyiz istemi kabul edilmiş, bölge idare mahkemesinin kararının bozulmasına karar verilmiştir.