Ülkemizin polis ihtiyacını karşılamak, polis olmak isteyenleri belirli eğitimlerden geçirerek polislik mesleğine hazır hale getirmek adına merkezler kurulmuştur. Ülkemizde bulunan bu merkezler: POMEM, PMYO, PAEM adlandırılır. Bu merkezler hakkında kısa bir bilgi edinirsek:
- Polis Meslek Eğitim Merkezleri (POMEM) (Polis yetiştirir ve 6 ay eğitim verilir.)
- Polis Meslek Yüksekokulları (PMYO) (Polis yetiştirir ve 2 yıl eğitim verilir.)
- Polis Amirleri Eğitim Merkezi (PAEM) (Komiser yetiştirir ve 11 ay eğitim verilir.)
Ülkemizde polis olmak için geçerli şartlar POMEM, PMYO ve PAEM için ayrı ayrı belirlenmiştir. Bunlar sırasıyla şu şekilde izah edilebilir:
1)POLİSLİĞE GİREBİLMEK İÇİN ÖN SAĞLIK ŞARTLARI NELER OLMALIDIR?
Polislik için bahsedilen ön sağlık şartları Emniyet Teşkilatı Sağlık Şartları Yönetmeliğinde belirtilmektedir. Bu sağlık şartlarının en yüzeysel ve fiziksel olanları dış görünüşte önem arz eden birtakım ölçütlerdir. Ancak bunların yanında teşhis konulmuş olan hastalıklar polisliğe alınacak olan öğrencilerde değerlendirilmeye alınır. Bu hastalıklar tıbbi olarak kategorize edilmiş ve yine sözü geçen yönetmelikte bahsedilmiştir.
2) KULAK, BURUN, BOĞAZ ve AĞIZ, DİŞ HASTALIKLARINDA ARANAN ŞARTLAR NELERDİR?
Kulak, burun, boğaz ve ağız, diş hastalıkları için aranan şartlar 04.08.2003 Resmî Gazete tarihli ve 25189 Resmî Gazete sayılı Emniyet Sağlık Şartları Yönetmeliğinde belirtilmiştir.
Görüldüğü üzere Emniyet Sağlık Şartları Yönetmeliğinde kulak, burun, boğaz ve ağız, diş hastalıkları 6. Bölüm A, B, C ve D ve E başlıkları altında incelenmiş olup, belirli şartlarda kulak, burun, boğaz ve ağız, diş hastalıkları; POMEM, PMYO ve PAEM öğrencisi olmaya engel iken bazı şartlarda ise değildir.
3)SAĞLIK ŞARTLARINDAN DOLAYI İLİŞİĞİ KESİLEN ADAYIN AÇACAĞI DAVADA GÖREVLİ MAHKEME NERESİDİR?
Polis Amirleri Eğitimi Merkezi (PAEM), Polis Meslek Eğitim Merkezleri (POMEM) ve Polis Meslek Yüksekokulları (PMYO) yönetmeliklerinde sağlık kurulu raporu olumsuz olan adaylar 2577 sayılı ve 20/1/1982 Resmî Gazete tarihli İdari Yargılama Usulü Kanununa göre idare mahkemesine yürütme durdurma istemli iptal davası açmalıdır.
4)SAĞLIK ŞARTLARINDAN DOLAYI İLİŞİĞİ KESİLEN ADAYIN AÇACAĞI DAVADA YETKİLİ MAHKEME NERESİDİR?
Sağlık şartlarından dolayı ilişiği kesilen adayın açacağı dava 2577 sayılı ve 20/1/1982 Resmî Gazete tarihli İdari Yargılama Usulü Kanununun 32. maddesinin birinci fıkrasına göre “İdari Davalarda Genel Yetki başlığı altında” şu şekilde belirtilmektedir:
Madde 32 – 1. Göreve ilişkin hükümler saklı kalmak şartıyla bu Kanunda veya özel kanunlarda yetkili idare mahkemesinin gösterilmemiş olması halinde, yetkili idare mahkemesi, dava konusu olan idari işlemi veya idari sözleşmeyi yapan idari merciin bulunduğu yerdeki idare mahkemesidir.
Buna göre mevcut idari merciin olacağı yer ezcümle PAEM,PMYO ve POMEM kurumlarının bulunduğu şehirdeki idare mahkemesi ilişiği kesilen adayın açacağı davada yetkili mahkemedir.
5)DAVA AÇMA SÜRESİ NEDİR?
Polis Amirleri Eğitimi Merkezi (PAEM), Polis Meslek Eğitim Merkezleri (POMEM) ve Polis Meslek Yüksekokulları (PMYO) kazanan fakat eğitim gördüğü esnada sevk edildiği hastane raporları sonucu ilişikleri kesilen ve “POMEM öğrencisi olamaz, PMYO öğrencisi olamaz.” kararı verilen bir polis öğrencisi vardır. Bu şekilde “POMEM öğrencisi olamaz” veya “PMYO öğrencisi olamaz” şeklinde rapor alan adaylar 2577 sayılı ve 20/1/1982 Resmî Gazete tarihli İdari Yargılama Usulü Kanununa göre 60 gün içinde, İdare Mahkemesine, yürütme durdurma istemli iptal davası açmalıdır. Bu süre hak düşürücü süredir. Geçirilmesi durumunda dava açma hakkı son bulur.
6)YÜRÜTMENİN DURDURULMASI ŞARTLARI NELERDİR?
İdari yargılamada yürütmenin durdurulmasına karar verilebilmesi için şu şartların gerçekleşmiş olması gerekir:
- İdari işlemin uygulanması halinde telafisi güç veya imkânsız zararlar doğmalıdır.
- İdari işlemin açıkça hukuka aykırı olması gerekir.
- Yürütmeyi durdurma kararı verilmesinin davacı tarafından istenmesi gerekir.
- Davalı idarenin savunmasının alınması gerekir veya savunma süresinin geçmesi gerekir. Ancak uygulanmakla etkisi tükenecek olan idari işlemler hakkında yürütmeyi durdurma kararı idarenin savunması alınmadan verilebilir. Ancak kamu görevlileri hakkında tesis edilen arama, naklen atama, görev ve unvan değişikliği, geçici veya sürekli görevlendirmelere ilişkin idari işlemler, uygulanmakla etkisi tükenecek olan idari işlemlerden sayılmaz.
- Yürütmenin durdurulması kararı teminat karşılığında verilir. Ancak durumun gereklerine göre teminat aranmayadabilir.
- Olağanüstü hallerde, kanunla yürütmenin durdurulması kararı verilmesi sınırlanabilir (AY m.125/6.)
Yukarıda sayılan şartların gerçekleşmesi halinde yürütmeyi durdurma kararı verip vermemek mahkemenin takdirindedir. Yürütmeyi durdurma kararı verilebilmesi için gereken koşullar sağlansa bile mahkeme yürütmeyi durdurma kararı vermek zorunda değildir. Yürütmeyi durdurma kararı gerekçeli olarak verilmektedir. Gerekçede ise idari işlemin hangi gerekçelerle hukuka aykırı olduğu veya olmadığı ve işlemin uygulanması halinde doğacak telafisi güç veya imkânsız zararların neler olduğunun belirtilmesi zorunludur.
7)KULAK, BURUN, BOĞAZ ve AĞIZ, DİŞ HASTALIKLARINA İLİŞKİN EMSAL KARARLAR
Danıştay 8. Daire Başkanlığı 2021/3015 E. , 2022/3220 K.” Bitlis Polis Meslek Eğitim Merkezi Müdürlüğüne 23. dönem geçici kaydı yapılan davacı tarafından, hakkında düzenlenen sağlık kurulu raporuna istinaden Emniyet Teşkilatı Sağlık Şartları Yönetmeliği Ek-3-6-A maddesi uyarınca Eğitim Merkezi Müdürlüğünden ilişiğinin kesilmesine ilişkin işlemin iptali istenilmiştir. … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararında; Bitlis Polis Meslek Eğitim Merkezi Müdürlüğüne geçici kaydı yapılan davacı hakkında düzenlenen Bitlis Devlet Hastanesinin … tarih ve … sayılı sağlık kurulu raporunun “KBB Hanesinde: Sağ:17/10, Sol:25/15 solda çok hafif işitme kaybı, teşhis hanesinde: solda çok hafif derecede işitme kaybı” ve Karar Hanesinde: POMEM öğrencisi olamaz” tanı kararının verildiği ve bunun üzerine Eğitim Merkezinden ilişiğinin kesildiği, uyuşmazlıkta; davacının Mahkemenin 09/08/2019 tarihli ara kararıyla sevk edildiği Ankara Şehir Hastanesince düzenlenen … tarih ve … sayılı raporda, davacının POMEM öğrencisi olamayacağına ilişkin görüş ve kanaat belirtildiği, akabinde Mahkemenin 11/02/2020 tarihli ara kararı ile anılan Hastaneden bu kez davacının, 29.09.2019 tarihli ve 30903 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Emniyet Teşkilatı Sağlık Şartları Yönetmelik değişikliği kapsamında gerekli şartları taşıyıp taşımadığı hususunda sağlık kurulu raporu istenilmesi üzerine düzenlenen … tarih ve … sayılı raporda, davacının POMEM öğrencisi olacağına ilişkin görüş ve kanaat belirtildiği, bunun üzerine Mahkemenin 02/07/2020 tarihli ara kararı ile “anılan Hastanece düzenlenen … tarih ve … nolu raporun Klinik Bulgular (Kulak Burun Boğaz Hastalıkları); 21/02/2020 tarihli odyogramda saf ses ortalamaları sağ kulak 14 DB, Sol Kulak 26 DB olarak saptandığının belirtildiği, Emniyet Teşkilatı Sağlık Şartları Yönetmeliği Ek;3 6-A-1-b maddesinde ise “Her iki kulakta ayrı ayrı değerlendirilmek üzere, 500-1000-2000 Hz frekanstaki saf ses ortalamasına göre 20 dB’e kadar olan (20 dB dahil) işitme kayıplarının sağlam kabul edileceği” hükmü, 6-A-1-c maddesinde ise “Her iki kulakta ayrı ayrı değerlendirilmek üzere, 2000 Hz’den daha yüksek frekanslardaki 60 dB’e kadar olan (60 dB dahil) işitme kayıplarının sağlam kabul edileceği” hükmü göz önüne alındığında anılan raporda davacının sol kulağında tespit olunan 26dB de işitme kaybı ölçümü nedeniyle, anılan Yönetmelik kapsamında davacının POMEM öğrencisi olup olamayacağı konusunda tereddüt oluştuğundan;… … tarih ve … nolu raporda ki anılan çelişkili durum da giderilmek suretiyle davacının, 03/01/2018 tarihli ve 30290 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren Emniyet Teşkilatı Sağlık Şartları Yönetmeliğinde değişiklik yapan 29.09.2019 tarihli değişiklik kapsamında POMEM öğrenciliği için aranan sağlık şartlarını taşıyıp taşımadığı …” hususunda Ankara Şehir Hastanesinden ek rapor tanzimi istendiği, anılan Hastanece sunulan 24/07/2020 tarih ve 1445 sayılı raporda; “Klinik Bulgular, Kulak Burun Boğaz Hastalıkları: … ODYO’da sol kulak 500, 100 ve 2000 Hz’deki işitme seviyelerinin aritmetik ortalaması alındığında; 500’de 10, 1000’de 20, 2000’de 30DB olduğu görülmektedir. Bu sonuçlarla 20 DB çıkmıştır. Şahsın mevcut işitmeleri ETSŞY Ek-3,6-A-1-b ve c’ye uyar, POMEM öğrencisi olur. Karar: T.C. … İdare Mahkemesinin … esas nolu ve … tarihli ara kararına istinaden 24.07.2020 tarihinde Ankara Şehir Hastanesi Sağlık Kurulunda yeniden değerlendirilip karar verilmiştir. ETSŞY Ek-3,6-A-1-b ve c’ye uyar POMEM öğrencisi olur.” şeklinde görüş ve kanaat bildirildiği, anılan Hastanece işitme test sonuçlarına ilişkin çelişkili durumun giderilmiş olduğu ve anılan raporun karara esas alınabilecek nitelikte olduğu, bu durumda, Emniyet Teşkilatı Sağlık Şartları Yönetmeliği’nde aranan şartları taşıdığı anlaşılan davacının Bitlis Polis Meslek Eğitim Merkezi Müdürlüğünden ilişiğinin kesilmesine ilişkin işlemde” hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.