Ülkemizin polis ihtiyacını karşılamak, polis olmak isteyenleri belirli eğitimlerden geçirerek polislik mesleğine hazır hale getirmek adına merkezler kurulmuştur. Ülkemizde bulunan bu merkezler: POMEM, PMYO, PAEM adlandırılır. Bu merkezler hakkında kısa bir bilgi edinirsek:
- Polis Meslek Eğitim Merkezleri (POMEM) (Polis yetiştirir ve 6 ay eğitim verilir.)
- Polis Meslek Yüksekokulları (PMYO) (Polis yetiştirir ve 2 yıl eğitim verilir.)
- Polis Amirleri Eğitim Merkezi (PAEM) (Komiser yetiştirir ve 11 ay eğitim verilir.)
Ülkemizde polis olmak için geçerli şartlar POMEM, PMYO ve PAEM için ayrı ayrı belirlenmiştir. Bunlar sırasıyla şu şekilde izah edilebilir:
1)POLİSLİĞE GİREBİLMEK İÇİN ÖN SAĞLIK ŞARTLARI NELER OLMALIDIR?
Polislik için bahsedilen ön sağlık şartları Emniyet Teşkilatı Sağlık Şartları Yönetmeliğinde belirtilmektedir. Bu sağlık şartlarının en yüzeysel ve fiziksel olanları dış görünüşte önem arz eden birtakım ölçütlerdir. Ancak bunların yanında teşhis konulmuş olan hastalıklar polisliğe alınacak olan öğrencilerde değerlendirilmeye alınır. Bu hastalıklar tıbbi olarak kategorize edilmiş ve yine sözü geçen yönetmelikte bahsedilmiştir.
2)ÜROLOJİ, KADIN ve DOĞUM HASTALIKLARINDA ARANAN ŞARTLAR NELERDİR?
Üroloji, kadın ve doğum hastalıkları için aranan şartlar 04.08.2003 Resmî Gazete tarihli ve 25189 Resmî Gazete sayılı Emniyet Sağlık Şartları Yönetmeliğinde belirtilmiştir.
Görüldüğü üzere Emniyet Sağlık Şartları Yönetmeliğinde üroloji, kadın ve doğum hastalıkları 8. Bölüm A, B, C ve D ve E başlıkları altında incelenmiş olup, belirli şartlarda üroloji, kadın ve doğum hastalıkları; POMEM, PMYO ve PAEM öğrencisi olmaya engel iken bazı şartlarda ise değildir.
3)SAĞLIK ŞARTLARINDAN DOLAYI İLİŞİĞİ KESİLEN ADAYIN AÇACAĞI DAVADA GÖREVLİ MAHKEME NERESİDİR?
Polis Amirleri Eğitimi Merkezi (PAEM), Polis Meslek Eğitim Merkezleri (POMEM) ve Polis Meslek Yüksekokulları (PMYO) yönetmeliklerinde sağlık kurulu raporu olumsuz olan adaylar 2577 sayılı ve 20/1/1982 Resmî Gazete tarihli İdari Yargılama Usulü Kanununa göre idare mahkemesine yürütme durdurma istemli iptal davası açmalıdır.
4)SAĞLIK ŞARTLARINDAN DOLAYI İLİŞİĞİ KESİLEN ADAYIN AÇACAĞI DAVADA YETKİLİ MAHKEME NERESİDİR?
Sağlık şartlarından dolayı ilişiği kesilen adayın açacağı dava 2577 sayılı ve 20/1/1982 Resmî Gazete tarihli İdari Yargılama Usulü Kanununun 32. maddesinin birinci fıkrasına göre “İdari Davalarda Genel Yetki başlığı altında” şu şekilde belirtilmektedir:
Madde 32 – 1. Göreve ilişkin hükümler saklı kalmak şartıyla bu Kanunda veya özel kanunlarda yetkili idare mahkemesinin gösterilmemiş olması halinde, yetkili idare mahkemesi, dava konusu olan idari işlemi veya idari sözleşmeyi yapan idari merciin bulunduğu yerdeki idare mahkemesidir.
Buna göre mevcut idari merciin olacağı yer ezcümle PAEM, PMYO ve POMEM kurumlarının bulunduğu şehirdeki idare mahkemesi ilişiği kesilen adayın açacağı davada yetkili mahkemedir.
5)DAVA AÇMA SÜRESİ NEDİR?
Polis Amirleri Eğitimi Merkezi (PAEM), Polis Meslek Eğitim Merkezleri (POMEM) ve Polis Meslek Yüksekokulları (PMYO) kazanan fakat eğitim gördüğü esnada sevk edildiği hastane raporları sonucu ilişikleri kesilen ve “POMEM öğrencisi olamaz, PMYO öğrencisi olamaz.” kararı verilen bir polis öğrencisi vardır. Bu şekilde “POMEM öğrencisi olamaz” veya “PMYO öğrencisi olamaz” şeklinde rapor alan adaylar 2577 sayılı ve 20/1/1982 Resmî Gazete tarihli İdari Yargılama Usulü Kanununa göre 60 gün içinde, İdare Mahkemesine, yürütme durdurma istemli iptal davası açmalıdır. Bu süre hak düşürücü süredir. Geçirilmesi durumunda dava açma hakkı son bulur.
6)YÜRÜTMENİN DURDURULMASI ŞARTLARI NELERDİR?
İdari yargılamada yürütmenin durdurulmasına karar verilebilmesi için şu şartların gerçekleşmiş olması gerekir:
- İdari işlemin uygulanması halinde telafisi güç veya imkânsız zararlar doğmalıdır.
- İdari işlemin açıkça hukuka aykırı olması gerekir.
- Yürütmeyi durdurma kararı verilmesinin davacı tarafından istenmesi gerekir.
- Davalı idarenin savunmasının alınması gerekir veya savunma süresinin geçmesi gerekir. Ancak uygulanmakla etkisi tükenecek olan idari işlemler hakkında yürütmeyi durdurma kararı idarenin savunması alınmadan verilebilir. Ancak kamu görevlileri hakkında tesis edilen arama, naklen atama, görev ve unvan değişikliği, geçici veya sürekli görevlendirmelere ilişkin idari işlemler, uygulanmakla etkisi tükenecek olan idari işlemlerden sayılmaz.
- Yürütmenin durdurulması kararı teminat karşılığında verilir. Ancak durumun gereklerine göre teminat aranmayadabilir.
- Olağanüstü hallerde, kanunla yürütmenin durdurulması kararı verilmesi sınırlanabilir (AY m.125/6.)
Yukarıda sayılan şartların gerçekleşmesi halinde yürütmeyi durdurma kararı verip vermemek mahkemenin takdirindedir. Yürütmeyi durdurma kararı verilebilmesi için gereken koşullar sağlansa bile mahkeme yürütmeyi durdurma kararı vermek zorunda değildir. Yürütmeyi durdurma kararı gerekçeli olarak verilmektedir. Gerekçede ise idari işlemin hangi gerekçelerle hukuka aykırı olduğu veya olmadığı ve işlemin uygulanması halinde doğacak telafisi güç veya imkânsız zararların neler olduğunun belirtilmesi zorunludur.
7)ÜROLOJİ, KADIN ve DOĞUM HASTALIKLARINA İLİŞKİN EMSAL KARARLAR
Danıştay 8. Daire Başkanlığı 2020/2107 E. , 2022/3671 K.” Polis Meslek Eğitim Merkezi (POMEM) öğrencisi olan davacının Emniyet Teşkilatı Sağlık Şartları Yönetmeliği’nin (ETSŞY) EK-3-8-A maddesinde yer alan şartları taşımadığından bahisle okuldan ilişiğinin kesilmesine dair 09/05/2018 tarihli işlemin iptali istenilmiştir. … İdare Mahkemesi’nce verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; davacı hakkında düzenlenen Esenyurt Devlet Hastanesi’nin … tarih ve … sayılı Sağlık Kurulu Raporunun Üroloji hanesinde; “sol böbrek üst polde 4mm-5mm, sağ böbrek üst polde 2mm taş”, teşhis hanesinde,”üriner sistem taşı”, karar hanesinde ” ETSŞY EK-3-8 (üroloji) A dilimi madde B dilimi 1-a’ya göre POMEM öğrenci adayı olamaz” tanı kararının verildiği ve anılan rapora istinaden POMEM ile ilişiğinin kesildiği, olayda, Mahkeme tarafından davacının hakem hastane olarak sevk edildiği Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesince düzenlenen … tarihli ve … sayılı raporda; “Hastanın yapılan tetkik ve taş tomografisinde her iki böbrekte non obstruktif 3 mm’den küçük taşlar tespit edildiği, mevcut taşların böbrek fonksiyonunu etkilemediği, her iki böbrekte taşların tespit edilmesi nedeniyle 03/01/2018 tarihli ve 30290 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan ETSŞY Ek-3-8-A-2 maddesi uyarınca Polis Meslek Yüksekokulu sağlık şartlarına tıbben haiz olmadığı” kanaatine varıldığı, bu durumda, davacının ETSŞY Ek-3-8-A maddesi uyarınca sağlık şartlarına haiz olmadığından bahisle okuldan ilişiğinin kesilmesine dair işlemde hukuka aykırılık görülmediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
… Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince; İdare Mahkemesince, … tarihli ve … sayılı raporda, davacının Emniyet Teşkilatı Sağlık Şartları Yönetmeliği Ek-3-8-A maddesi uyarınca Polis Meslek Eğitim Merkezine alınacak öğrencilerde aranacak sağlık şartlarına haiz olmadığı belirlendiğinden, bu yöndeki gerekçeyle davacı hakkında tesis edilen okuldan ilişiğinin kesilmesine dair 09/05/2018 tarihli işlemde hukuka aykırılık görülmediği gerekçesiyle davanın reddine karar verildiği, 29/09/2019 tarih ve 30903 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Emniyet Teşkilatı Sağlık Şartları Yönetmeliğinin eki Ek-3-8 maddesinde, davacı lehine olarak; “0,5cm’den küçük (0,5cm dahil) olan üriner sistem taşları sağlam kabul edilir….Üriner sistem taşlarının boyutundan ve sayısından bağımsız olmak üzere, organ veya doku kaybına neden olmamak, anatomik bütünlüğü bozmamak, organ ve sistem fonksiyonlarında kayba neden olmamak koşuluyla, üriner sistem taşları için yapılmış olan 3 ve 3’ten az başarılı cerrahi girişimler sağlam kabul edilir.” … düzenlemesine yer verildiği, davacı hakkında düzenlenen Esenyurt Devlet Hastanesi’nin 16.03.2018 tarih ve 975 sayılı Sağlık Kurulu Raporunun Üroloji hanesinde; “Sol Böbrek Üst Polde 4mm-5mm, Sağ Böbrek Üst Polde 2 mm Taş”, Teşhis Hanesinde,”üriner Sistem Taşı”, Karar Hanesinde ” Emniyet Teşkilatı Sağlık Şartları Yönetmeliği Ek-3-8 (üroloji) A Dilimi Madde B Dilimi 1-a’ya Göre Pomem Öğrenci Adayı Olamaz” Tanı kararının verildiği, kararın Sağlık Komisyonunca incelenmesi sonucu 03.01.2018 tarihinde yürürlüğe giren Emniyet Teşkilatı Sağlık Şartları Yönetmeliği EK-3-8-A’ya (Üroloji) uymadığından Polis Meslek Eğitim Merkezi Öğrencisi olamayacağına karar verilmesi üzerine bakılmakta olan davanın açıldığı, olayda, Mahkeme tarafından, davacının sağlık durumunun tespiti için 30/05/2018 tarihli ara kararla yukarıda anılan rapor da göz önüne alınarak ve değerlendirilerek Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Başhekimliğinden davacının Emniyet Teşkilatı Sağlık Şartları Yönetmeliği’ne göre POMEM öğrencisi olup olamayacağı hususunda kesin rapor istenilmiş olduğu, anılan Hastanede davacının yapılan muayene ve tetkikleri sonrasında davacı hakkındaki önceki raporunda incelenmesi sonucunda düzenlenen 07/12/2018 tarihli ve 78663745 sayılı raporda; “Hastanın yapılan tetkik ve taş tomografisinde her iki böbrekte non obstruktif 3 mm’den küçük taşlar tespit edildiği, mevcut taşların böbrek fonksiyonunu etkilemediği, her iki böbrekte taşların tespit edilmesi nedeniyle 03/01/2018 tarihli ve 30290 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Emniyet Teşkilatı Sağlık Şartları Yönetmeliği Ek-3-8-A-2 maddesi uyarınca Polis Meslek Yüksekokulu sağlık şartlarına tıbben haiz olmadığı” kanaatine varıldığı, bakılan uyuşmazlıkta, Dairenin 30.09.2019 tarihli ara kararı uyarınca davacının sevk edildiği SBÜ Gülhane Eğitim ve Araştırma Hastanesince düzenlenen … tarih ve … sayılı sağlık kurulu raporunda, “Üroloji açısından sağlam Polis Meslek Eğitim Merkezi öğrencisi olabileceği” yönünde tıbbi görüş belirtildiği, bu durumda, yukarıda bahsolunan Emniyet Teşkilatı Sağlık Şartları Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin lehe olan hükümlerinin uygulanması neticesinde, sağlık şartları bakımından Polis Meslek Eğitim Merkezi öğrencisi olmasında sakınca bulunmadığı yönünde sağlık kurulu raporu tanzim edilen davacının, eğitim merkezinden ilişiğinin kesilmesi yönünde tesis edlien dava konusu işlemde hukuka uygunluk ve aksi yöndeki İdare Mahkemesi kararında ise hukuki isabet görülmediği gerekçesiyle, davacı vekilinin istinaf başvurusunun kabulüne, başvuruya konu mahkeme kararının kaldırılmasına; 2577 sayılı Yasanın 45/4 maddesi uyarınca incelenen davada dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.