Ülkemizin polis ihtiyacını karşılamak, polis olmak isteyenleri belirli eğitimlerden geçirerek polislik mesleğine hazır hale getirmek adına merkezler kurulmuştur. Ülkemizde bulunan bu merkezler: POMEM, PMYO, PAEM adlandırılır. Bu merkezler hakkında kısa bir bilgi edinirsek:
- Polis Meslek Eğitim Merkezleri (POMEM) (Polis yetiştirir ve 6 ay eğitim verilir.)
- Polis Meslek Yüksekokulları (PMYO) (Polis yetiştirir ve 2 yıl eğitim verilir.)
- Polis Amirleri Eğitim Merkezi (PAEM) (Komiser yetiştirir ve 11 ay eğitim verilir.)
Ülkemizde polis olmak için geçerli şartlar POMEM, PMYO ve PAEM için ayrı ayrı belirlenmiştir. Bunlar sırasıyla şu şekilde izah edilebilir:
1)POLİSLİĞE GİREBİLMEK İÇİN ÖN SAĞLIK ŞARTLARI NELER OLMALIDIR?
Polislik için bahsedilen ön sağlık şartları Emniyet Teşkilatı Sağlık Şartları Yönetmeliğinde belirtilmektedir. Bu sağlık şartlarının en yüzeysel ve fiziksel olanları dış görünüşte önem arz eden birtakım ölçütlerdir. Ancak bunların yanında teşhis konulmuş olan hastalıklar polisliğe alınacak olan öğrencilerde değerlendirilmeye alınır. Bu hastalıklar tıbbi olarak kategorize edilmiş ve yine sözü geçen yönetmelikte bahsedilmiştir.
2)DAHİLİYE KATEGORİSİNE GİREN HASTALIKLARDA ARANAN ŞARTLAR NELERDİR?
Dahiliye kategorisine giren hastalıklarda aranan şartlar 04.08.2003 Resmî Gazete tarihli ve 25189 Resmî Gazete sayılı Emniyet Sağlık Şartları Yönetmeliğinde belirtilmiştir.
Görüldüğü üzere Emniyet Sağlık Şartları Yönetmeliğinde dahiliye kategorisine giren hastalıklar 1.Bölümde A, B, C ve D ve E başlıkları altında incelenmiş olup, belirli şartlarda dahiliye hastalıkları; POMEM, PMYO ve PAEM öğrencisi olmaya engel iken bazı şartlarda ise değildir. Bunların içinde HIV hastalığı da incelenmektedir.
3)SAĞLIK ŞARTLARINDAN DOLAYI İLİŞİĞİ KESİLEN ADAYIN AÇACAĞI DAVADA GÖREVLİ MAHKEME NERESİDİR?
Polis Amirleri Eğitimi Merkezi (PAEM), Polis Meslek Eğitim Merkezleri (POMEM) ve Polis Meslek Yüksekokulları (PMYO) yönetmeliklerinde sağlık kurulu raporu olumsuz olan adaylar 2577 sayılı ve 20/1/1982 Resmî Gazete tarihli İdari Yargılama Usulü Kanununa göre idare mahkemesine yürütme durdurma istemli iptal davası açmalıdır.
4)SAĞLIK ŞARTLARINDAN DOLAYI İLİŞİĞİ KESİLEN ADAYIN AÇACAĞI DAVADA YETKİLİ MAHKEME NERESİDİR?
Sağlık şartlarından dolayı ilişiği kesilen adayın açacağı dava 2577 sayılı ve 20/1/1982 Resmî Gazete tarihli İdari Yargılama Usulü Kanununun 32. maddesinin birinci fıkrasına göre “İdari Davalarda Genel Yetki başlığı altında” şu şekilde belirtilmektedir:
Madde 32 – 1. Göreve ilişkin hükümler saklı kalmak şartıyla bu Kanunda veya özel kanunlarda yetkili idare mahkemesinin gösterilmemiş olması halinde, yetkili idare mahkemesi, dava konusu olan idari işlemi veya idari sözleşmeyi yapan idari merciin bulunduğu yerdeki idare mahkemesidir.
Buna göre mevcut idari merciin olacağı yer ezcümle PAEM, PMYO ve POMEM kurumlarının bulunduğu şehirdeki idare mahkemesi ilişiği kesilen adayın açacağı davada yetkili mahkemedir.
5)DAVA AÇMA SÜRESİ NEDİR?
Polis Amirleri Eğitimi Merkezi (PAEM), Polis Meslek Eğitim Merkezleri (POMEM) ve Polis Meslek Yüksekokulları (PMYO) kazanan fakat eğitim gördüğü esnada sevk edildiği hastane raporları sonucu ilişikleri kesilen ve “POMEM öğrencisi olamaz, PMYO öğrencisi olamaz.” kararı verilen bir polis öğrencisi vardır. Bu şekilde “POMEM öğrencisi olamaz” veya “PMYO öğrencisi olamaz” şeklinde rapor alan adaylar 2577 sayılı ve 20/1/1982 Resmî Gazete tarihli İdari Yargılama Usulü Kanununa göre 60 gün içinde, İdare Mahkemesine, yürütme durdurma istemli iptal davası açmalıdır. Bu süre hak düşürücü süredir. Geçirilmesi durumunda dava açma hakkı son bulur.
6)YÜRÜTMENİN DURDURULMASI ŞARTLARI NELERDİR?
İdari yargılamada yürütmenin durdurulmasına karar verilebilmesi için şu şartların gerçekleşmiş olması gerekir:
- İdari işlemin uygulanması halinde telafisi güç veya imkânsız zararlar doğmalıdır.
- İdari işlemin açıkça hukuka aykırı olması gerekir.
- Yürütmeyi durdurma kararı verilmesinin davacı tarafından istenmesi gerekir.
- Davalı idarenin savunmasının alınması gerekir veya savunma süresinin geçmesi gerekir. Ancak uygulanmakla etkisi tükenecek olan idari işlemler hakkında yürütmeyi durdurma kararı idarenin savunması alınmadan verilebilir. Ancak kamu görevlileri hakkında tesis edilen arama, naklen atama, görev ve unvan değişikliği, geçici veya sürekli görevlendirmelere ilişkin idari işlemler, uygulanmakla etkisi tükenecek olan idari işlemlerden sayılmaz.
- Yürütmenin durdurulması kararı teminat karşılığında verilir. Ancak durumun gereklerine göre teminat aranmayadabilir.
- Olağanüstü hallerde, kanunla yürütmenin durdurulması kararı verilmesi sınırlanabilir (AY m.125/6.)
- Yukarıda sayılan şartların gerçekleşmesi halinde yürütmeyi durdurma kararı verip vermemek mahkemenin takdirindedir. Yürütmeyi durdurma kararı verilebilmesi için gereken koşullar sağlansa bile mahkeme yürütmeyi durdurma kararı vermek zorunda değildir. Yürütmeyi durdurma kararı gerekçeli olarak verilmektedir. Gerekçede ise idari işlemin hangi gerekçelerle hukuka aykırı olduğu veya olmadığı ve işlemin uygulanması halinde doğacak telafisi güç veya imkânsız zararların neler olduğunun belirtilmesi zorunludur.
7) NEFROLOJİ KATEGORİSİNE GİREN HASTALIKLARA İLİŞKİN EMSAL KARARLAR
Danıştay 8. Daire Başkanlığı 2021/2675 E. , 2021/5797 K. …İdare Mahkemesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararında; Davacının 06/10/2016 tarihli ara kararı ile hakem hastane olarak belirlenen Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi’ne sevkedildiği, anılan Hastanenin …tarih ve …sayılı sağlık kurulu raporunda, “Hastanın mevcut bulguları, hepatasteotoz karaciğer enzim yüksekliği olduğundan stetohepatit varlığı olasıdır. Mevcut bulgularla uzun dönemde ilerleyici parankimal karaciğer hastalığı riski mevcuttur. Mevcut bulgularla daha önceki sağlık kurulu raporlarıyla uygun olarak Emniyet Teşkilatı Sağlık Şartları Yönetmeliği’nin ilgili maddelerince Polis Meslek Eğitim Merkezi öğrencisi olamaz.” şeklinde tespitlere yer verildiği, raporda ”Mevcut bulgularla uzun dönemde ilerleyici parankimal karaciğer hastalığı riski mevcuttur.” ifadesine yer verilmesi nedeniyle 19/12/2016 tarihli ara kararıyla davacının mevcut haliyle karaciğer hastası olup olmadığı, anti HVC’sinin (+) olup olmadığı ve HIV taşıyıcısı olup olmadığı yönünde yapılan ara karar uyarınca düzenlenen …tarih ve …sayılı Raporda, ”Hastada karaciğer hastalığı mevcuttur. (Hepatasteotoz) anti HCV negatif HIV taşıyıcısı değildir.” şeklinde tespitlere yer verildiği, Emniyet Teşkilatı Sağlık Şartları Yönetmeliğinin Ek-3-1-A maddesinde aranılan sağlık şartlarını taşımadığı anlaşılan davacının, 23/05/2016 tarihli Başkanlık Makamı Olur’u ile Polis Meslek Eğitim Merkezinden ilişiğinin kesilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. …Bölge İdare Mahkemesi …İdari Dava Dairesince, …tarih ve E:…, K:…sayılı kararının, Dairemizin 14/07/2020 tarih ve E:2019/780, K:2020/3370 sayılı kararı ile bozulması üzerine, bozma kararına uyularak; Davacının …tarih ve E:…sayılı kararı ile hakem hastane olarak Gazi Üniversitesi Hastanesine sevkedildiği, anılan hastane tarafından düzenlenen …tarih ve …sayılı sağlık kurulu raporunda; “hastanın mevcut bulgularına göre hepatosteatoz tanısı konulduğu, söz konusu tanının anılan yönetmeliğin Ek-3-1-A-4-c maddesine girdiği, hastanın POMEM öğrencisi olmasına engel bir durumu olmadığı” yönünde tespitlerde bulunulduğu, anılan raporun taraflara tebliğ edildiği, davalı idarece rapora itiraz edildiği, ancak Dairemizce vaki itirazın raporu kusurlandırıcı niteliğinin bulunmadığı kanaatine varılarak hükme esas alınabilecek nitelikte bulunduğu sonucuna ulaşılmış olup, hükme esas alınabilecek nitelikte görülen hakem hastane sağlık kurulu raporu dikkate alındığında; değişen yönetmelik hükümleri çerçevesinde sağlık şartları yönünden Polis Meslek Eğitim Merkezi öğrencisi olması hususunda sakınca bulunmadığı anlaşılan davacının, ilişiğinin kesilmesi yönünde tesis edilen dava konusu işlemde sebep unsuru yönünden hukuka uyarlık ve aksi yöndeki İdare Mahkemesi kararında ise hukuki isabet bulunmadığı gerekçesiyle bozma kararına uyularak davacının istinaf başvurusunun kabulüne, başvuruya konu mahkeme kararının kaldırılmasına ve dava konusu işlemin iptaline, karar verilmiştir. Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür. Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir. Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin reddine, …Bölge İdare Mahkemesi …İdari Dava Dairesinin …tarih ve E:…K:…sayılı kararının onanmasına karar verildi.